આજે લોકો જે આરોપ લગાવે છે કે, “આના પાસે એટલી પેરેન્ટલ પ્રોપર્ટી કેવી રીતે?” તો હું હસું છું. લોકો માને છે કે જે સivil સર્વિસમાં આવે છે અને તેની પાસે મિલ્કત હોય, તો એ ભ્રષ્ટાચારના પૈસાથી બનાવી હશે. કોઈ પૂછે – “એટલી સારી પટ્ટી કેવી રીતે પહેરે છે?” “એટલી સારી શર્ટ કેવી રીતે પહેરે છે?” “જો કોઈ વિદેશ ફરવા જાય તો ચોક્કસ ભ્રષ્ટાચારના પૈસાથી જ જાય હશે!”ના, એવું નથી હોતું. અમારે માટે જો ખરેખર કોઈ સેલિબ્રિટી હોય તો તે છે છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ, ડૉ. બી.આર. અંબેડકર, તાનાજી માલુસરે, બાજી પ્રભુ દેશપાંડે, મહારાણા પ્રતિપ.
આને જ સેલિબ્રિટી કહેવામાં આવે અને આ જ હીરો છે.[સંગીત]નમસ્તે! હેલો એન્ડ વેલકમ ટુ બોલીવુડ ઠિકાણા. હું છું ખુશબૂ હજારે. “ઓટોબાયોગ્રાફી ઓન ઠિકાણા”માં આજે જે વ્યક્તિ અમારા સાથે છે, તેમની વાત શરૂ કરું તે પહેલાં હું કહેવા માગું છું કે ફિલ્મોમાં આપણે જોીએ છીએ કે સચ્ચો અને ઈમાનદાર ઓફિસર એ જ હોય છે જે પોતાની ફરજ નિભાવતો હોય છે, ભ્રષ્ટાચાર સામે લડે છે અને બાહ્ય દબાણ સામે ઝૂકે નહીં.પણ જ્યારે અસલી જીવનમાં એક ઓફિસરે એ જ કામ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો, ત્યારે તેની અવાજને દબાવવાનો પ્રયાસ થયો. તેના પર જ આંગળી ઉઠાવી. અને જ્યારે એ છતાં એ ઓફિસર ન હચમચાયો, તો ફિલ્મોમાં તેની છબીને ખરાબ દેખાડવાનો પ્રયાસ થયો, તેની મજાક ઉડાવવામાં આવી, અને તેના મુદ્દાને હળવાશથી લેવાનો પ્રયાસ થયો.આજે એ જ ઓફિસર અમારા સાથે છે —
આઈઆરએસ ઓફિસર સમીર વાનખેડે જી. આજે અમે તેમની જીવનયાત્રા અને તેમના પ્રસિદ્ધ રેડ્સ વિશે પણ વાત કરીશું.—ખુશબૂ: સમીરજી, સ્વાગત છે બોલીવુડ ઠિકાણા પર.સમીર વાનખેડે: ધન્યવાદ ખુશબૂજી.ખુશબૂ: તમે આજે યુવાનો માટે પ્રેરણાસ્ત્રોત બન્યા છો. તમે જે વિચારો મૂકો છો એ સીધા દિલ પર અસર કરે છે. અભિનંદન!સમીર: થેન્ક યુ ખુશબૂજી. પણ એક વાત માનતો નથી કે મારી અવાજ દબાવી દેવામાં આવી. મારી અવાજ એટલી નબળી નથી કે કોઈ દબાવી શકે — મહાકાળની કૃપા છે.—ખુશબૂ: તમારા બાળપણ વિશે કહો.સમીર: મારું કુટુંબ ખૂબ જ “કોસ્મોપોલિટન” પ્રકારનું છે — જેમ આપણું બંધારણ કહે છે, “ધર્મનિરપેક્ષ દેશ”, એ જ પ્રકારનું મારું પરિવાર છે.મારા પિતા વિદર્ભના નાના જિલ્લામાંથી આવે છે — વાશિમ. મારી માતા હરિયાણાના મૂરથલ ગામથી છે, જે પરાઠા માટે પ્રસિદ્ધ છે. એમની રોયલ ફેમિલી હતી. બંનેનું લવ મેરેજ હતું — એટલે ઈન્ટરકાસ્ટ મેરેજ.હું જન્મ્યો અને ઉછર્યો મુંબઈના સીવરી પોલીસ ક્વાર્ટર્સમાં. સ્કૂલ હતી સેન્ટ જોસેફ હાઈ સ્કૂલ, પછી કોલેજ રામનારાયણ રૂયા કોલેજ, જે મુંબઈમાં હ્યુમેનિટીઝ માટે ફેમસ છે. ત્યાંથી ગ્રેજ્યુએશન કર્યું અને પછી મુંબઈ યુનિવર્સિટીમાંથી લૉ ડિગ્રી મેળવી.2005-06માં સર્વિસમાં જોડાયો, અને આજે 2025માં તમારા સામે બેઠો છું.—ખુશબૂ: તમે પહેલાજ પ્રયાસમાં UPSC પાસ કરી લીધી. કેવી રીતે તૈયારી કરી?સમીર: એ તો માનસિક બાબત છે. “ટફ” કહે છે, પણ એ ઓવરહાઇપ છે. હું ત્યારે એન્ટી-નક્સલ વિંગમાં કાર્યરત હતો. મારા બોસે ચેલેન્જ આપી — “તારું બહુ જ્ઞાન છે તો UPSC આપી દેજે!”મેં માત્ર 60 દિવસમાં તૈયારી કરી, કોઈ ક્લાસ નહીં — ફક્ત સેલ્ફ સ્ટડી. પહેલા MPSC કરી હોવાથી બેઝ મજબૂત હતો. ઈન્ટરવ્યૂમાં મને પહેલો સવાલ પૂછાયો –“ઇઝ એવરીથિંગ ઓલરાઈટ વિથ યોર બ્રેન?”હું ચોંકી ગયો! પછી બોલ્યા, “તમે IAS કેમ ન લખ્યું?”તો મેં કહ્યું, “મારું રસ કાયદા અને પોલીસ સર્વિસમાં છે. મને રાષ્ટ્રસેવા કરવી છે, જોખમ લેવું છે.”—ખુશબૂ: હવે લોકો તમારા પર ભ્રષ્ટાચારના આરોપ લગાવે છે, એને તમે કેવી રીતે લો છો?સમીર: હું તો હસી નાખું છું
. મારી માતા રોયલ પરિવારથી હતી, પિતા નમ્ર પૃષ્ઠભૂમિમાંથી આવ્યા, પણ મારી પાસે જે છે એ પેરેન્ટલ પ્રોપર્ટી છે. લોકોની માનસિકતા છે કે સivil સર્વિસમાં આવેલો માણસ ધનવાન હોય તો ભ્રષ્ટાચારથી જ હશે.જો હું સારી શર્ટ પહેરું કે વિદેશ જઈશ તો પણ તેઓ શંકા કરે! તો શું હું ફાટેલા કપડા પહેરીને ડ્રામો કરું?અમે સર્વિસમાં આવ્યા છીએ રાષ્ટ્રસેવા માટે, ન કે સંપત્તિ માટે.—ખુશબૂ: લોકો કહે છે કે તમારી પોસ્ટમાં યુનિફોર્મ નથી.સમીર: છે! ડી.સી. લેવલ સુધી યુનિફોર્મ પહેરવી પડે છે. બસ, ઇન્ટેલિજન્સ વિભાગમાં ફરજ હોવાથી કેટલીક જગ્યાએ યુનિફોર્મ જરૂરી નથી.—ખુશબૂ: તમારી પહેલી પોસ્ટિંગ ક્યાં હતી?સમીર: 2010માં મુંબઈ ઇન્ટરનેશનલ એરપોર્ટ પર અસિસ્ટન્ટ કમિશ્નર તરીકે.ત્યારે પણ હું હેડલાઇન્સમાં હતો કારણ કે કેટલાક બોલીવુડ સેલિબ્રિટીઓને રોકવામાં આવ્યા હતા
— જેમ કે બિપાશા બાસુ, મીકા સિંહ વગેરે.પણ શું હું એમને મુક્ત કરી દઉં? કાયદા સામે બધા સમાન છે. ગરીબ મજૂર હોય કે સેલિબ્રિટી — જો કાયદો તૂટે, તો કાર્યવાહી થશે જ.—ખુશબૂ: લોકો કહે છે કે તમે સેલિબ્રિટીઓને રોકો છો એટલે તમને ફેમ મળે છે.સમીર: એ મારો દોષ નથી. મીડિયા શું લખે છે એ તેમનું કામ છે. હું તો ફક્ત મારી ફરજ કરું છું.—ખુશબૂ: એક વખત તમે ક્રિકેટરની ટ્રોફી પણ રોકી દીધી હતી.સમીર: હા, કારણ કે નિયમ પ્રમાણે કમર્શિયલ વસ્તુઓ લાવવી મનાઈ છે. જો કોઈ છૂટ આપતી નોટિફિકેશન ન હોય તો એ વસ્તુ રોકવી જ પડે. હું કોઈને ખુશ કરવા માટે કાયદો તોડી શકતો નથી.—ખુશબૂ: એક વખત એક ક્રિકેટરે લિકર બોટલ્સ સાથેની ડીલ માટે ફોન પણ કરાવ્યો હતો?સમીર: હા, આવી રિક્વેસ્ટો આવતી હતી, પણ હું માનતો ન હતો. બે બોટલ સુધીની છૂટ હતી, બાકી ડ્યૂટી ચૂકવીને જ લઈ જવી. જો ડ્યૂટી ન ભરે તો માલ પાછો મોકલાય.—ખુશબૂ: એટલે સેલિબ્રિટીઓ ડરવા લાગ્યા કે “સમીર વાનખેડે છે તો રોકી લેશે”?સમીર: (હસીને) લોકો શું કહે છે એ હું ગંભીરતાથી લેતો નથી. હું તો ફક્ત મારી ફરજ કરું છું.મારા માટે સાચા સેલિબ્રિટી છે – છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ, ડૉ. અંબેડકર, મહારાણા પ્રતિપ, તાનાજી, બાજી પ્રભુ દેશપાંડે. એ જ મારા હીરો છે.[સંગીત]
