અમેરિકાના હુમલા પછી, ઈરાન હવે એવું પગલું ભરવા જઈ રહ્યું છે જે આખી દુનિયા માટે ઘાતક સાબિત થશે. તેની અસર ફક્ત ઈઝરાયલ અને મધ્ય પૂર્વ પર જ નહીં, પણ ભારતમાં બેઠેલા તમારા લોકો પર પણ પડશે. હવે ભારતના લોકોને પણ ઈરાન પરના હુમલાનો ભોગ બનવું પડશે. શું સોમવારથી તમારા ઘરોમાં સળગતો ગેસ અને તમારા વાહનોમાં વપરાતું પેટ્રોલ મોંઘુ થઈ જશે? છેવટે, ઈરાનમાં એવું શું છે કે તે એક જ ઝટકામાં આખી દુનિયાને મોંઘવારી તરફ ધકેલી દેવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે?
હકીકતમાં, મીડિયા ફર્મ ઈરાનની ટુડેએ આજે પોસ્ટ કર્યું હતું કે ક્રૂડ ઓઈલથી ભરેલા 50 ટેન્કર બહાર કાઢવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. હવે એવી આશંકા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે કે શું સ્ટ્રેટ ઓફ હોર્મોસ બંધ થવા જઈ રહ્યું છે, જો હા, તો તેની શું અસર થશે. તમને જણાવી દઈએ કે ભારતની બે તૃતીયાંશથી વધુ તેલ આયાત અને લગભગ અડધા LPG આયાત સ્ટ્રેટ ઓફ હોર્મોસમાંથી પસાર થાય છે. ભારત તેની ઉર્જા જરૂરિયાતોનો લગભગ 80% અન્ય દેશોમાંથી આયાત કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, પુરવઠામાં વિક્ષેપને કારણે આર્થિક અસ્થિરતા અને ફુગાવાનું જોખમ વધશે.
તેલના ભાવ પ્રતિ બેરલ ડોલરથી વધુ વધી શકે છે. આનાથી આયાતનો ખર્ચ વધશે અને રોજિંદા ઉપયોગની વસ્તુઓ પણ મોંઘી થઈ શકે છે. જો ઈરાન હોર્મોસ સ્ટ્રેટ બંધ કરશે, તો તેની અસર ફક્ત ગલ્ફ દેશો પર જ નહીં, પણ તેના કારણે બજારમાં તેલનો પુરવઠો ઘટશે, બજારમાં ભય ફેલાશે અને ભાવ સતત વધવા લાગશે. જે દેશમાં આવું થશે તે દેશની અર્થવ્યવસ્થાને મોટો ફટકો પડશે અને વર્ષોથી બનેલી આખી રમત બરબાદ થઈ જશે. પરંતુ હવે પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે હોર્મોસ સ્ટ્રેટ શું છે? શું હોર્મોસ પર્સિયન ગલ્ફમાં પ્રવેશવાનો એકમાત્ર દરિયાઈ માર્ગ છે?
તે એક તરફ ઈરાન અને બીજી તરફ ઓમાન અને સંયુક્ત આરબ અમીરાતથી ઘેરાયેલું છે. તે પર્શિયન ગલ્ફને ઓમાનના અખાત સાથે જોડે છે. તે હિંદ મહાસાગરને અરબ સમુદ્ર સાથે જોડે છે. 20% તેલ અહીંથી પરિવહન થાય છે. તેને એક મહત્વપૂર્ણ તેલ પરિવહન ચેક પોઇન્ટ માનવામાં આવે છે. સ્ટ્રેટની વચ્ચેનો સૌથી સાંકડો બિંદુ 33 કિમી પહોળો છે. આવી સ્થિતિમાં, જો ઈરાન આ માર્ગ બંધ કરે છે, તો તે ચોક્કસ છે કે અહીંથી પસાર થતું 20% તેલ વિશ્વના વિવિધ દેશોમાં પહોંચશે નહીં, જેના કારણે વિશ્વના ઘણા દેશોમાં તેલની અછત સર્જાશે. આ દેશો અન્ય દેશો પાસેથી તેલ ખરીદશે, પરંતુ માર્ગમાં ફેરફારને કારણે, ખરીદી કિંમત વધશે અને દેશમાં તેલની કિંમત આસમાને પહોંચવા લાગશે. એટલે કે, ઈરાન વિશ્વભરના દેશોને એક પગલાથી ઇઝરાયલ પર દબાણ લાવવા માટે દબાણ કરવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે કારણ કે જે પણ દેશમાં તેલની કિંમત વધશે, તે દેશ આ યુદ્ધની ટીકા કરવા મજબૂર થશે.
તમને જણાવી દઈએ કે એપ્રિલ 2024 માં, જ્યારે ઇઝરાયલે સીરિયામાં ઇરાની કોન્સ્યુલેટ પર હુમલો કર્યો હતો, ત્યારે ઇરાની દળોએ હોર્મોસ સ્ટ્રેટ નજીક એક કન્ટેનરશીપ કબજે કરી હતી, જેના કારણે સમગ્ર ક્ષેત્રમાં તણાવ વધ્યો હતો. તે જ સમયે, 2019 માં, યુએઈના ફજેરા કિનારે હોર્મોસ સ્ટ્રેટ નજીક ચાર જહાજોને નિશાન બનાવવામાં આવ્યા હતા, જેના માટે અમેરિકાએ ઈરાનને દોષી ઠેરવ્યું હતું. 2010 માં, અલ-કાયદા સાથે જોડાયેલા જૂથ દ્વારા જાપાની તેલ ટેન્કર પર હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. હોર્મોસ બંધ થવાથી વિશ્વ માટે એક મોટો ખતરો છે. આનાથી માત્ર પરિવહન મોંઘુ થશે જ નહીં પરંતુ દરેક ક્ષેત્રને પણ અસર થશે, એટલે કે, હજારો કિલોમીટર દૂર બેઠેલા ભારતીયોને પણ બંને દેશો વચ્ચે શરૂ થયેલા યુદ્ધનો ભોગ બનવું પડી શકે છે.
