કેન્દ્ર સરકારના ઇથેનોલ બ્લેન્ડિંગ પ્રોગ્રામ એટલે કે E20 નીતિને પડકારતી સુપ્રીમ કોર્ટમાં એક પીઆઈએલ દાખલ કરવામાં આવી છે. આ નીતિ હેઠળ, દેશભરમાં 20% ઇથેનોલ મિશ્રિત પેટ્રોલનું વેચાણ ફરજિયાત બનાવવામાં આવ્યું છે. અરજદાર એડવોકેટ અક્ષય મલ્હોત્રા કહે છે કે સરકાર ગ્રાહકોને ફક્ત તે જ પેટ્રોલ ખરીદવા માટે દબાણ કરી રહી છે જે તેમના વાહનો માટે યોગ્ય નથી.
અરજીમાં આરોપ મૂકવામાં આવ્યો છે કે પેટ્રોલમાં 20% સુધી ઇથેનોલ ભેળવવામાં આવી રહ્યું હોવા છતાં, કિંમતોમાં કોઈ ઘટાડો થયો નથી. કંપનીઓ શુદ્ધ પેટ્રોલનું પ્રમાણ ઘટાડીને નફો કમાઈ રહી છે. પરંતુ તેનો લાભ ગ્રાહકો સુધી પહોંચી રહ્યો નથી. પરિણામે, ગ્રાહકો સમાન કિંમત ચૂકવી રહ્યા છે પરંતુ ઇંધણની ગુણવત્તા અને ઉપયોગિતા ઘટી રહી છે. મલ્હોત્રાએ કોર્ટને જણાવ્યું હતું કે E20 પેટ્રોલ એન્જિન અને વાહનોના ભાગો પર ગંભીર અસર કરે છે. તેનાથી એન્જિનની અંદર કાટ લાગે છે. ઇંધણની લાઇનો અને પ્લાસ્ટિક રબરના ઘટકોને નુકસાન થાય છે. વાહનનું માઇલેજ ઘટે છે અને સમારકામનો ખર્ચ વધે છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે ઘણી વીમા કંપનીઓ આ કારણોસર નુકસાન પર દાવો કરતી નથી.
સરકાર આ સ્વીકારી રહી નથી, જેના કારણે વાહન માલિકોને બેવડો ફટકો પડી રહ્યો છે. અરજી મુજબ, એપ્રિલ 2023 પહેલા બનેલા મોટાભાગના વાહનો અને ઘણા BS6 વાહનો પણ E20 પેટ્રોલ સાથે સુસંગત નથી. આવી સ્થિતિમાં, લાખો લોકોને આવા ઇંધણનો ઉપયોગ કરવાની ફરજ પડે છે જે તેમના વાહનોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. અરજદારે પારદર્શિતાના અભાવને ગંભીર મુદ્દો ગણાવ્યો. તેમનું કહેવું છે કે પેટ્રોલ પંપ પર ગ્રાહક જે પેટ્રોલ ખરીદી રહ્યો છે તેમાં કેટલું ઇથેનોલ ભેળવવામાં આવે છે તેની માહિતી આપવામાં આવતી નથી. ગ્રાહકોને ખ્યાલ પણ નથી કે તેમનું વાહન આ ઇંધણ માટે યોગ્ય છે કે નહીં.
આ પરિસ્થિતિ ગ્રાહક સુરક્ષા અધિનિયમ 2019 ની જોગવાઈઓનું ઉલ્લંઘન છે જે ગ્રાહકોને જાણકાર પસંદગીનો અધિકાર આપે છે. અરજીમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે અમેરિકા અને યુરોપ જેવા વિશ્વના અન્ય દેશોમાં, ગ્રાહકોને ઇથેનોલ મુક્ત પેટ્રોલ એટલે કે EZERO નો વિકલ્પ મળે છે અને પેટ્રોલ પંપ પર સ્પષ્ટ લેબલિંગની સિસ્ટમ છે. તેનાથી વિપરીત, ભારતમાં, ગ્રાહકોને કોઈ વિકલ્પ આપ્યા વિના ફક્ત ઇથેનોલ મિશ્રિત પેટ્રોલ વેચાઈ રહ્યું છે. અંતે ફક્ત પેટ્રોલ જ વેચાઈ રહ્યું છે. અંતે, અરજદારે સુપ્રીમ કોર્ટ પાસે માંગ કરી હતી કે સરકારને દેશભરના તમામ પેટ્રોલ પંપ પર ઇથેનોલ મુક્ત પેટ્રોલ એટલે કે E20 ઉપલબ્ધ કરાવવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવે.
પેટ્રોલ પંપ પર સ્પષ્ટ લેબલિંગ હોવું જોઈએ જેથી ગ્રાહક જાણી શકે કે તે કયું ઇંધણ ખરીદી રહ્યો છે.રિફ્યુઅલિંગ કરતી વખતે, ગ્રાહકોને જાણ કરવી જોઈએ કે તેમનું વાહન E20 માટે યોગ્ય છે કે નહીં અને સરકારે રાષ્ટ્રીય સ્તરે એક અભ્યાસ કરવો જોઈએ જેથી E20 પેટ્રોલની વાહનો પર થતી અસર જાણી શકાય અને ગ્રાહકોને જાગૃત કરી શકાય.
આ અરજી હવે સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ છે અને કોર્ટ નક્કી કરશે કે શું સરકારની આ નીતિ ગ્રાહકો પર અન્યાયી અને મનસ્વી બોજ નાખી રહી છે? શું ગ્રાહકોને વિકલ્પ આપ્યા વિના E20 પેટ્રોલ લાદવું યોગ્ય છે? શું કંપનીઓએ કિંમત ઘટાડીને રાહત ન આપવી જોઈતી હતી? શું તમને લાગે છે કે આ પગલું પર્યાવરણ બચાવવાનો પ્રયાસ છે કે સામાન્ય લોકો પર બોજ?કૃપા કરીને ટિપ્પણી કરીને તમારો અભિપ્રાય જણાવો.
