–મારે હવે જવું જોઈએ. આવી વાતો અહીં કરી શકાતી નથી. કારણ કે એ કોઈ સામાન્ય અભિનેત્રી નહોતી. 50 વર્ષની ઉંમરે ટોપલેસ સિવાય કિસિંગ સીન આપવો—જોતી વ્યક્તિને યોગ્ય ન લાગે તેવી બાબત—પણ તેમણે કર્યું, અને તે પણ પોતાનીથી ઓછી ઉંમરના કલાકાર સાથે. “સલીમ… દરવાજો ખોલશો નહીં. Pretend you are not inside… come on ma’am… ma’am…”61 વર્ષની ઉંમર સુધી કુંવારી રહી પછી તેમને પ્રેમ થયો અને તે પણ Facebook પર એક અજાણ્યા વ્યક્તિ સાથે.આ એવી અભિનેત્રી નથી
કે જેને આપણે દરેક બીજી ફિલ્મમાં જોયી હોય. પરંતુ તેમનું વ્યક્તિત્વ સાચા અર્થમાં પ્રશંસનીય છે. જેટલી બિંદાસ તેઓ છે, એટલી જ નિર્ભય તેમની માતા પણ હતી, જેઓ 98 વર્ષની ઉંમર સુધી જીવ્યા.દોસ્તો, અહીં વાત થઈ રહી છે સુહાસીની મુલે વિશે.નમસ્કાર, સલામ, સત્ શ્રી અકાલ… હેલો દોસ્તો, હું ઋષિતા, અને આપનું હિન્દી રેડિયોમાં સ્વાગત છે.સુહાસિની કહે છે:“મને ખબર નથી, જીવનમાં કેટલા પુરુષો મળી ચૂક્યા છું. પરંતુ એક હાથની પાંચ આંગળીઓ પર ગણી શકું એવા પુરુષો કે જેમણે વાસ્તવમાં સ્ત્રી-પુરુષ સમાનતામાં વિશ્વાસ કર્યો હોય.”—બાળપણ અને પરિવારસુહાસીની મુલેનો જન્મ 20 નવેમ્બર 1950ના રોજ પટણામાં એક મરાઠી પરિવારમાં થયો હતો. જ્યારે તે માત્ર ત્રણ વર્ષની હતી ત્યારે તેમના પિતાનું અવસાન થયું. ઘરમાં તેમની માતા—વિજય મુલે—અને બે મોટી બહેનો હતા.
એકલા અત્યરે ત્રણ દીકરીઓ ઉછેરવી મોટી પડકાર હતી.વિજય મુલે પોતાના સમયની નામી ફિલ્મ ઇતિહાસકાર અને ડોક્યુમેન્ટરી ફિલ્મમેકર હતા. સાદગીથી ભરેલી, જમીનથી જોડાયેલી સ્ત્રી હોવા છતાં, સત્યજિત રે અને લૂઈ માલ જેવા મહાનુભાવ પણ તેમનો ખૂબ માન કરતા.ઘરમાં સ્વાતંત્ર્યનું વાતાવરણ હતું. “આ કામ છોકરાઓ માટે છે, આ છોકરીઓ માટે”—આવો ભેદ ક્યારેય શીખવાયો નહીં. તેઓ સ્ક્રુડ્રાઇવર એટલો જ સરળતાથી ચલાવતી જેટલી સરળતાથી ગુડિયાઓ સાથે રમતી.તેમના પિતા સંગીત પ્રેમી હતા. ઘરમાં મોટા સંગીતકારો આવતાં. ગંગૂબાઇ હંગલ પણ સુહાસીનીને દાદી સમાન માનતી. પિતાના અવસાન પછી તેમને વારંવાર şehir બદલવું પડતું—દિલ્હી, મુંબઈ, કોલકાતા—જેથી અભ્યાસમાં મુશ્કેલીઓ આવી, અને તે કોઈ મોટી વિદ્યાર્થી નહોતી.
પરંતુ ફિલ્મોમાં રસ તો બાળપણથી હતો. ફિલ્મ સોસાયટી સાથે જોડાયેલી માતા સાથે તે પોસ્ટર ચોંટાડતી, મહેમાનોને બોલાવતી, પ્રોજેક્શન રૂમમાં ઊભી રહી ફિલ્મો જોતી. અહિંથી ફિલ્મોને ગંભીરતાથી સમજવાનો આરંભ થયો.—મોડેલિંગથી ફિલ્મ સુધી1965માં તેમને પર્સ સોપના એક જાહેરાત માટે પસંદ કરવામાં આવી. તે જાહેરાતને આંતરરાષ્ટ્રીય એવોર્ડ મળ્યો. મેગેઝિનમાં પોતાની તસવીરો જોતા વિશ્વાસ આવ્યો કે તે સુંદર છે.આ જાહેરાતે મૃણાલ સેનનું ધ્યાન આકર્ષ્યું. તેઓ પોતાની ફિલ્મ ભુવન શોમ માટે નવા ચહેરાની શોધમાં હતા. 1968માં જ્યારે સુહાસીની 11મા ધોરણમાં હતી ત્યારે મૃણાલ સેન મળવા આવ્યા અને મુખ્ય ભૂમિકાની ઓફર કરી.
શૂટિંગના પ્રથમ દિવસે તેઓ વારંવાર ડાયલોગ ભૂલી જતા, પણ મૃણાલ સેન ધીરજ રાખતા:“બહુ સરસ… એક ટેક વધુ.”ઉત્પલ દત્તે તેમને સમજાવ્યું:“ડાયલોગ રટશો નહીં, તેનો અર્થ સમજશો.”એક સીનમાં ભેંસ પર બેસીને સૂર્યાસ્ત તરફ જવાનું હતું. પરંતુ ભેંસ ચાલતી નહોતી. થોડીવાર પછી લાંચ આપી આગળ ધપાવવામાં આવી, પણ ક્લોઝ-અપ શોટ લેતા ભેંસ ભાગી ગઈ!મૃણાલ સેનની નબળી હિન્દી સમજવી પણ એક રમત જેવી હતી. “કે-કે તેનો પેડ કાટના” એટલે “શોટ કમરથી નીચે લો”.1969માં ફિલ્મ ભુવન શોમ રિલીઝ થઈ અને ત્રણ રાષ્ટ્રીય પુરસ્કારો જીત્યા. ફિલ્મ ભારતીય સિનેમામાં એક માઇલસ્ટોન સાબિત થઈ.—અભિનય છોડીને પોતાની રસ્તેફિલ્મ હિટ થયા પછી મોટી હીરોાઇન બની શકતી હતી, પરંતુ અભિનયને વ્યવસાય બનાવ્યો નહીં.
તે પોતાની શરતોએ જીવવા માંગતી હતી. તે કનેડા ગઈ—મેકગિલ યુનિવર્સિટી—જ્યાં કૃષિ ટેક્નોલોજી શીખતી, પરંતુ પછી સમજાયું કે તે ભારત માટે ઉપયોગી નહીં થાય. પછી માસ કમ્યુનિકેશન કરીને ફિલ્મોની તરફ પાછી વળી.ભારત આવીને તેમણે સત્યજિત રે, મૃણાલ સેન જેવા મહાનુભાવોની સાથે સહાયક દિગ્દર્શક તરીકે કામ કર્યું. આગામી વીસ વર્ષમાં તેમણે 60થી વધુ ડોક્યુમેન્ટરીઓ બનાવી—જેમાં ચારને રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર મળ્યા. ભાગલપુર એસિડ એટેક પીડિતો પર બનેલી તેમની ફિલ્મ ખૂબ ચર્ચિત રહી.—અભિનયમાં વાપસી અને ફરી સફળતા1999માં ગુલઝારની ફિલ્મ હુતૂતુંથી અભિનય ફરી શરૂ કર્યો—અને પ્રથમ જ ફિલ્મમાં રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર મળ્યો.
50 વર્ષની વયે!પછી લગાન, દિલ चाहता है, હમરાજ જેવી ફિલ્મોમાં ઓળખ મળી. પરંતુ તેઓ હંમેશાં કહેતા કે તેમના માટે મોટાભાગે “માતાના રોલ” જ લખાય છે, અને તેઓ “નિરુપા રોય” બનવું નથી માંગતી. આ વયના કલાકારો માટે પણ સારા રોલ લખાવા જોઈએ.—વ્યક્તિગત જીવન – 60 વર્ષની ઉંમરે મળેલ પ્રેમતેમણે 1990માં લાંબી લિવ-ઇન રિલેશનશિપ બાદ વર્ષો સુધી એકલી જિંદગી જીવી. કહે છે:“બોલનાર ઘણા, પરંતુ સમાનતાને પ્રેક્ટિસ કરનાર બહુ ઓછી.”2011માં 60 વર્ષની ઉંમરે તેઓ સમાચારમા છવાઈ ગઈ—કારણ કે તેમણે Facebook પર મળેલા 65 વર્ષના ભૌતિકવિજ્ઞાની ડૉ. અતુલ ગુર્તુ સાથે લગ્ન કર્યા.અતુલની પહેલી પત્ની કેમસરથી મૃત્યુ પામી હતી.
અંતિમ ચાર વર્ષ તેમણે સંપૂર્ણ સમય તેમની દેખરેખમાં લગાડ્યા હતા. આ જ વાતથી સુહાસીની તેમની તરફ આકર્ષાઈ.પરિવારને કહ્યું ત્યારે બહેનો ચોંકી ગઈ—“શરાબ પી છે શું?” પરંતુ માતાએ અતુલને મળ્યા અને તેમને પસંદ કર્યા. ત્યારબાદ 16 જાન્યુઆરી 2011ના રોજ આર્ય સમાજમાં લગ્ન થયા.આજે તેઓ ખુશાલ દાંપત્ય સાથે અને અભિનયમાં સક્રિય છે.—સુહાસીની મુલે – એક પ્રેરણાદાયી જીવનજીવન પોતાના નિયમોથી જીવ્યું.50ની ઉંમરે અભિનયમાં વાપસી.60ની ઉંમરે પ્રેમને બીજો મોકો.ડોક્યુમેન્ટરી ક્ષેત્રમાં નવી દિશા.તેમનું જીવન બતાવે છે:કોઈ કામ માટે કોઈ ઉંમર નથી—મન મજબૂત હોવું જોઈએ.આર્ટિસ્ટ તેની કળાથી નહીં, પરંતુ જીવનના મૂલ્યો અને પસંદગીઓથી પણ મહાન બને છે.ઓમ.
